Soru: İhtiyaç Haritası’na nasıl ve neden katıldınız?

Mesleki hayatım boyunca sosyo-ekonomik harita ve veri tabanlı haritalar üzerinde çalışıyorum. Bu dönemde, mahalle temelli coğrafi veri haritalarının özellikle yerel yönetimlerde karar vericiler için nasıl kullanılabileceğini ilk elden gözlemleme şansım oldu. 2012 yılında, kullanıcılarının fotoğraflarını ve videolarını kullanarak sorunlarını belgeleyen ve kullanıcıların yerel yetkililerle doğrudan paylaşmalarını sağlayan City Kid adlı bir web platformu kurdum. 2015 yılında, bir grup arkadaş sosyal ve kentsel kalkınma ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik web tabanlı bir uygulama kullanarak harita tabanlı bir sistem düşünmeye başladık.

Ünlü bir oyuncu ve UNDP İyi Niyet Elçisi olan Mert Fırat da tartışmalarımıza katıldı ve web tabanlı bir platform aracılığıyla ortak bir ihtiyaç listesiyle eşleşecek bir sosyal kooperatif kurmaya karar verdik. Bir kooperatifin dayanışma ve karşılıklı yardımlaşma ile ilgili değerlerimizi yansıtan en uygun kurumsal biçim olduğunu düşündük. Ekim 2015'te, Türkiye'nin sosyal kalkınma alanında büyük ilgi toplayan UNDP Sosyal Fayda Zirvesi'ndeki İhtiyaç Haritası’nın (www.ihtiyacharitasi.org) beta sürümünü kullanıma sunduk.

Soru: İhtiyaç Haritası nedir ve nasıl çalışır?

İhtiyaç Haritası, ihtiyacı olanlarla birlikte destek olmak isteyenleri de içeren, ayni yardıma dayalı, harita tabanlı bir veri eşleştirme platformudur. STK'lar, devlet okulları, kooperatifler, gönüllü gruplar, sosyal platformlar ve toplumsal merkezlerin (örneğin gönüllüler, kırtasiye, kitaplar, boya, bilgisayarlar, projektörler, ofis mobilyaları, vb.) bir dizi ihtiyacının yanı sıra bireylerin temel ihtiyaçlarının (ör. Kıyafetler, ayakkabılar, çantalar, paltolar ve battaniyeler) karşılanmasını sağlar. Yoksullukla ilgili sosyal sorunları parasal olmayan destek sistemi üzerinden ele alan gönüllü bir internet platformudur. İlk lansmanından bu yana geçen üç yılda, İhtiyaç Haritası 4 milyon ziyaretçiye ulaştı ve 100.000 kullanıcı ile 15 milyon TL’ye eşdeğer 550.000 malzemenin ihtiyaç sahiplerine ulaşmasına aracı oldu.

Yönetim Kurulu ve Denetimden Sorumlu Komite'yi oluşturan yedi kurucu üyeye ek olarak, farklı departmanlardan (finans, gönüllüler, web platformu, özel sektör ilişkileri, projeler, halkla ilişkiler ve işlem operasyonları) sorumlu dört üyemiz var. Bir platform kooperatifine sahip olmak, toplumsal sorunları mahalle bazında çözmek için işbirliği ve sorumlulukları paylaşmamızı sağladı. Kooperatif sözleşmemizde, üyelerin ve kurucuların, İhtiyaç Haritası platformu üzerinden yaratılan fazladan herhangi bir gelir veya pay almadığı beyan edilmiştir. Sistemimizde reklam yapılmasına izin verilmemekte ve reklam bazlı kaynak yaratılmamaktadır. İhtiyaç Haritası’nda tüm fonlar, Yönetim Kurulu ve üyeler tarafından nasıl harcanması gerektiğine ilişkin olarak gözden geçirilerek değerlendirilir.

İhtiyaç Haritası’nda sirküler ekonomide etkili ve kullanıcı dostu bir sosyal platform olmak bizim için çok önemli. Herhangi bir depo veya mağazamız yok, ancak binlerce ihtiyacın sadece dört personel ile destekçi bulmalarına izin veren gönüllü tabanlı bir işbirliği platformuyuz. İhtiyaç Haritası, sahada, ofiste, üniversitelerde ve dijital ortamda çalışan 10.000 gönüllüye sahiptir. Türkiye genelinde üniversitelerde kurulan 55 İhtiyaç Haritası Öğrenci Kulübü bulunmaktadır. İki yıl boyunca haftada 10 saatten fazla İhtiyaç Haritası için gönüllü olarak görev alan gönüllülerimizin kooperatif üyesi olabilecekleri bir Gönüllü Yönetim Planımız var. Yıllık planımızı görüşmek üzere gönüllülerin toplandığı yıllık bir Genel Kurul ve yıllık Gönüllüler Zirvesi düzenliyoruz. Ayrıca yeni insan ve fikirleri memnuniyetle karşılayacağımız aylık yeni gönüllüler etkinliği düzenliyoruz.

Soru: Partnerleriniz kimler? Partnerlerinizi hangi kriterleri baz alarak seçiyorsunuz? Bu ortaklıklar partnerleriniz açısından ne anlam ifade ediyor?

İhtiyaç Haritası yoksulluk ile mücadele için birçok sayıda sivil toplum ve özel sektör kuruluşunun ortak bir çaba içerisinde çalışmasında ve eşleşmesinde köprü görevini üstlenmiştir. Giderek artan kullanıcı tabanı ile İhtiyaç Haritası içerisinde fintech (finansal teknoloji) işletmeleri ve finansal kurumların da yer aldığı birçok yeni ortaklığa kapı açmakta ve memnuniyet ile karşılamaktadır. Bugüne kadar maddi ve manevi bağ kurduğumuz ortaklarımız arasında TBWA, IDEMA, Kutu Film, DigiGuardians, SanatMahal, Grafx, Macenta, Özay & Demir Hukuk Bürosu ve INOGAR yer almaktadır. Şu sıralar içerisinde İhtiyaç Haritasındaki arkadaşlarımız ve paydaşlarımızın bulunduğu bir Danışma Kurulu oluşturma sürecindeyiz. Çevrimdışı ihtiyaçların ve desteklerin eşleştirilmesine yönelik, Belediye ve Ticaret Odaları bünyesinde şu zamana kadar beş İhtiyaç Haritası Masası kurulmuştur.

Soru: İhtiyaç Haritası’nın geleceği hakkında öngörüleriniz nelerdir? Nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine inanıyorsunuz?

Mevcut teknolojimizi yeni coğrafik, anlık bildirim ve konum tabanlı ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirmeyi hedefliyoruz. Yakın zaman önce, sistemimizdeki kullanıcıların bağışlarına ve ihtiyaçlarını karşılamak için mal alımlarına seri yanıt bulabilmeleri adına mahalle tabanlı bir fintech sistemi geliştirdik.

Bunun yanı sıra, İhtiyaç Haritası’nın misyon ve uygulamalarını global düzeyde çalışmalarını sürdüren çeşitli sosyal ve platform kooperatifleriyle paylaşmaya oldukça hevesliyiz; bu doğrultuda çalışmalarımızı sistem ve metodolojimizi test etmemize olanak sağlayacak, gelişmekte olan bir ülkeden başlatmayı planlıyoruz. Bu bağlamda ILO ve farklı uluslararası kuruluşlar ile işbirliği içerisinde olmayı memnuniyetle karşılıyoruz.

Geçtiğimiz yıl, çeşitli paydaşların da katılımı ile 5 yıllık strateji planımızı geliştirdik ve odaklanmayı planladığımız üç öncelikli alanı belirledik:

• Toplumsal Sorunlar: Strateji planımızda belirlediğimiz ilk öncelikli alan yoksulluk ile mücadele alanına, özellikle çocuklar ve mültecilerin eğitim ve sağlık alanlarında aldıkları hizmetlerin geliştirilmesi hedeflerine odaklanmaya devam etmektir.

• Coğrafi Harita (Jeo-Harita) verilerine dayalı yeni platformlar: Bir platform kooperatifi olarak, yoksulluk ile mücadele eden, sosyal ve ekonomik kalkınma ihtiyaçlarına katkı sağlayan ve jeo-harita verilerine dayalı platform teknolojilerinden faydalanmak isteyen kurumlara teknolojik destek vermeyi bir stratejik öncelik olarak belirledik.

• İhtiyaç Haritası Global: Modelimizi aynı zamanda ilgili kooperatif, sosyal ve dayanışma ekonomisi örgütleri işbirliği ile farklı ülkelere adapte etmeye hazırız. Metodolojimizi paylaşmayı ve sistemimizi yerelleştirmeyi hedeflediğimiz ve davet edildiğimiz ülkelerde önemli paydaşların da katılımı ile İhtiyaç Haritası hackathonları düzenlemeyi planlıyoruz.